Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu – zasady postępowania
Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu

Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu jest jednym z kluczowych elementów udzielania pierwszej pomocy w przypadku wypadków drogowych. Prawidłowe przeprowadzenie tej czynności ma istotne znaczenie dla zdrowia i życia poszkodowanego, szczególnie w kontekście zdarzeń komunikacyjnych, gdzie często dochodzi do poważnych urazów ciała.

Jednocześnie należy pamiętać, że nie zawsze należy samodzielnie wyciągać ofiarę z samochodu, gdyż niewłaściwa technika ewakuacji może pogłębić obrażenia. Kluczowe znaczenie ma zatem właściwa ocena sytuacji, gdyż w wielu przypadkach konieczne do wydobycia poszkodowanego z pojazdu mogą być odpowiednie kwalifikacje oraz sprzęt. Podstawą jest natomiast upewnienie się, czy miejsce zdarzenia jest odpowiednio zabezpieczone.

Spis treści:

Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu – kiedy jest ona konieczna?

Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu powinna być przeprowadzona wyłącznie wtedy, gdy jest to absolutnie konieczne. Zasadniczo przyjmuje się, że osoba poszkodowana powinna pozostać w tym samym miejscu do momentu przybycia wykwalifikowanego zespołu ratowniczego, chyba że istnieje bezpośrednie zagrożenie życia wynikające m. in. ryzyka pożaru pojazdu, wycieku paliwa lub substancji chemicznych czy niemożności udzielenia pomocy medycznej wewnątrz pojazdu.

W takich sytuacjach, priorytetem jest ludzkie życie, dlatego też dylemat związany chociażby z ryzykiem hipotetycznego uszkodzenia kręgosłupa, schodzi na dalszy plan. Jeśli poszkodowany nie oddycha, silnie krwawi, czy też uniemożliwia dostęp do innych poszkodowanych (pasażerów pojazdu), konieczne jest podjęcie działań ewakuacyjnych.

Warto jednocześnie podkreślić, że w wielu przypadkach wydobycie ofiary z samochodu nie jest wskazane. Kiedy wstrzymać się od natychmiastowego działania i poczekać na przybycie wykwalifikowanych służb?

Przede wszystkim w sytuacjach, gdy nie ma bezpośredniego zagrożenia życia. Jeżeli nie ma ryzyka pożaru, eksplozji czy innych zewnętrznych zagrożeń, nie ma konieczności przeprowadzenia czynności ratunkowych (np. RKO) poza pojazdem, należy unikać niepotrzebnego przemieszczania poszkodowanego, zwłaszcza jeśli istnieje podejrzenie urazu kręgosłupa. Nieprawidłowa ewakuacja może bowiem prowadzić do trwałego uszkodzenia rdzenia kręgowego.

Samodzielnej ewakuacji nie należy przeprowadzać również wówczas, gdy poszkodowany jest zakleszczony w pojeździe. Tego typu działania należy pozostawić specjalistom wyposażonym w odpowiedni sprzęt hydrauliczny.

Poszkodowanego nie powinniśmy wydobywać również wtedy, gdy nie istnieje bezpośrednie zagrożenie życia i nie dysponujemy odpowiednimi środkami zabezpieczającymi. Przed transferem konieczne jest m. in. zabezpieczenie odcinka szyjnego kręgosłupa za pomocą kołnierza ortopedycznego, a także unieruchomienie pacjenta, aby zminimalizować ryzyko dalszych urazów.

Warto podkreślić, że w sytuacjach, gdy ewakuacja poszkodowanego z pojazdu nie jest wskazana, nie oznacza to bezczynnego oczekiwania na przyjazd służb. Wówczas należy pomóc poszkodowanym w zastanej pozycji, na tyle, na ile sytuacja pozwoli, np. zabezpieczając widoczne rany.

Wypadek drogowy

Techniki ewakuacji poszkodowanego z pojazdu

Przeprowadzenie ewakuacji poszkodowanego z pojazdu wymaga znajomości odpowiednich technik, które zapewniają bezpieczeństwo poszkodowanemu oraz ratownikom. Każdorazowo należy postępować bardzo  ostrożnie, by zminimalizować ryzyko pogłębienia istniejących urazów lub powstania nowych. Do najbardziej popularnych metod ewakuacji należą:

Chwyt Rauteka – jedna z najprostszych i najczęściej stosowanych metod szybkiej ewakuacji. Polega na chwyceniu poszkodowanego pod pachami i wyciągnięciu z pojazdu, trzymając go możliwe blisko swojego ciała, starając się głową oraz barkiem stabilizować głowę ofiary. Chwyt ten jest stosowany wówczas, gdy zachodzi potrzeba szybkiego wydobycia poszkodowanego z miejsca zdarzenia.

Ewakuacja za pomocą deski ortopedycznej – w przypadku urazów kręgosłupa lub innych poważnych obrażeń, zaleca się ewakuację za pomocą deski ortopedycznej. Ratownicy stabilizują poszkodowanego, zakładają kołnierz ortopedyczny, a następnie przesuwają go na deskę.

Ewakuacja przy użyciu kamizelki KED – kamizelka jest specjalistycznym sprzętem stosowanym do stabilizacji kręgosłupa przed ewakuacją poszkodowanego z pojazdu. Umożliwia bardziej bezpieczne podjęcie ofiary, nawet z miejsc trudno dostępnych, a jednocześnie redukuje ryzyko dalszych obrażeń.

Sprzęt wspomagający ewakuację poszkodowanego

Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu wymaga nie tylko znajomości technik, ale także stosowania odpowiedniego sprzętu, który minimalizuje ryzyko dalszych obrażeń. W związku z tym, gdy sytuacja nie jest na tyle kryzysowa, że absolutnie konieczna jest ewakuacja ofiary z samochodu, należy wstrzymać się z działaniami i zaczekać na przyjazd służb dysponujących profesjonalnym sprzętem.

Podstawowe narzędzia stosowane podczas ewakuacji:

  1. Kołnierze ortopedyczne – jego zadaniem jest stabilizacja odcinka szyjnego kręgosłupa, co jest kluczowe w przypadku podejrzenia urazu w tym obszarze. Założenie kołnierza ortopedycznego to jeden z pierwszych kroków podczas przygotowań do ewakuacji poszkodowanego.
  2. Deska ortopedyczna – służby do przenoszenia poszkodowanego, zwłaszcza w przypadku podejrzeń urazów kręgosłupa. Zapewnia stabilność i minimalizuje ruch podczas przenoszenia ofiary wypadku.
  3. Kamizelka KED (Kendricka) – to jeden z najważniejszych sprzętów do ewakuacji osób poszkodowanych w wypadkach drogowych. Jej zadaniem jest unieruchomienie i stabilizacja kręgosłupa na całej jego długości, co jest szczególnie istotne przy ewakuacji z pojazdów, gdzie istnieje ograniczona przestrzeń manewrowania.
  4. Nosze podbierakowe są zaprojektowane tak, by umieścić na nich poszkodowanego w taki sposób, by zminimalizować konieczność poruszania jego ciałem.

By móc doskonalić ewakuację poszkodowanego z pojazdu, warto zainwestować również w profesjonalne narzędzia szkoleniowe, w tym manekin ewakuacyjny Ruth Lee Multi Trauma, który powstał z myślą o szkoleniach zespołów ratunkowych mających na co dzień do czynienia z poważnymi urazami – amputacją kończyn czy przebiciem ciała.

Waga, proporcje, wzrost i anatomicznie poprawny rozkład masy ciała wywołują realistyczne odczucia podczas treningu. Ponadto prawa ręka i noga mogą być częściowo lub całkowicie usunięte w celu symulowania amputacji, a sztywne, plastikowe zgłębienie w obszarze klatki piersiowej umożliwia umieszczenie w nim dowolnego elementu, by osiągnąć symulację przebicia ciała.

Ewakuacja poszkodowanego z pojazdu to skomplikowana i odpowiedzialna procedura, która powinna być przeprowadzana wyłącznie wtedy, gdy istnieje bezpośrednie zagrożenia dla życia ofiary wypadku. W przeciwnym razie niezbędne jest zabezpieczenie poszkodowanego, zapewnienie mu stabilizacji kręgosłupa oraz czekanie na przybycie wykwalifikowanych służb ratowniczych. Prawidłowa ewakuacja może uratować życie, ale nieprzemyślane działanie może pogorszyć stan zdrowia ofiary wypadku.

Ewakuacja z pojazdu po wypadku